بررسی اثر مصرف خوراکی روغن پسته‌ی وحشی (بنه) بر میزان لپتین و هورمون‌های تیروئید سرم موش صحرایی نر

مقدمه: چربی‌های غیر اشباع سطح لپتین سرم را کم می‌کنند و روغن پسته‌ی وحشی غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع است. با توجه به این اثر و تأثیر متقابل لپتین و هورمون‌های تیروئید، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر مصرف خوراکی روغن پسته وحشی بر میزان لپتین و ارتباط آن با هورمون‌های تیروئید است. مواد و روش‌ها: 28 قطعه موش صحرایی نر سالم بالغ انتخاب و به شکل تصادفی به چهار گروه مساوی تقسیم شدند. گروه اول به عنوان گروه شاهد رژیم غذایی عادی و سایر گروه‌ها به میزان 5، 10 و 20 درصد روغن پسته وحشی دریافت کردند. سنجش هورمون‌های تیروئید (T3-T4) به روش رادیوایمونواسی و سنجش fT3وfT4 و لپتین به روش الیزا انجام شد. یافته‌ها: با افزایش درصد میزان روغن پسته‌ی وحشی در جیره‌ی غذایی با گذشت 60 روز، سطح سرمی لپتین کاهش یافت. در گروه شاهد که رژیم غذایی عادی داشتند، تغییرات قابل ملاحظه‌ نبود. نشان داد اثر روغن پسته‌ی وحشی بر میزان لپتین سرم موش صحرایی وابسته به دوز نیست. روند کاهش سطح سرمی لپتین در گروه تغذیه شده با روغن پسته‌ی وحشی 10 درصد نیز از لحاظ آماری معنی‌دار نبود (05/0P>). اما اختلاف بین گروه‌ها معنی‌دار بود. ضریب همبستگی پیرسون بین میزان لپتین و هورمون‌های تیروئیدی در زمان‌های مختلف خون‌گیری محاسبه شد. در گروه شاهد ارتباط آماری معنی‌داری وجود نداشت. در گروه دوم (تغذیه با روغن پسته‌ی وحشی 5 درصد) در مرحله‌ی سوم خونگیری (روز 30)، بین میزان لپتین با T4 و fT3 همبستگی منفی و معنی‌دار و بین میزان لپتین و fT4 همبستگی مثبت و معنی‌دار دیده شد. در گروه سوم (تغذیه با روغن پسته وحشی 10 درصد)، در مرحله پنجم خونگیری (روز 60)، بین میزان لپتین و fT4 همبستگی مثبت و معنی‌دار و در گروه چهارم (تغذیه با روغن پسته‌ی وحشی 20 درصد)، در مرحله‌ی دوم خونگیری (روز 15)، بین میزان لپتین و fT3 همبستگی منفی و معنی‌دار مشاهده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به این که در روغن پسته‌ی وحشی درصد قابل توجهی اسیدهای چرب غیر قابل اشباع وجود دارد، کاهش سطح لپتین سرم خون موش‌های صحرایی مورد مطالعه را می‌توان به اثر اسیدهای چرب غیر اشباع بر سطح لپتین سرم خون مربوط دانست. بنابراین مصرف خوراکی روغن پسته‌ی وحشی در کاهش سطح سرمی لپتین و LDL‌ - کلسترول سرم مؤثر است و ارتباط آن با هورمون‌های تیروئید و پیشگیری از بیماری‌های قلبی ـ عروقی مثبت است.